No. 4 "Spike"

Technische details :

Totale lengte : 254 mm
Lengte lemmet : 230 mm
Doorsnede loopring : 15 mm

Bedoeld voor gebruik op : SMLE No. 4


(Coll. L. Reniers)

Algemene info :

In 1939, bij de invoering van de bajonet No. 4 MK I (nummer 4 "Mark" of type 1) keerde het Britse leger terug naar de roots van de bajonet. De bajonet No. 4 was een rasechte hulsbajonet. Het lemmet bestond uit een naald, vandaar de naam naaldbajonet of in het Engels "spike". Door zijn merkwaardige vorm kreeg hij van de Britse soldaat al snel de bijnaam "pig sticker. Alle No. 4 bajonetten van het eerste type, slechts een 75000 stuks, werden gemaakt door Singer Manufacturing. Deze wereldberoemde Amerikaanse producent van naaimachines starte de productie in zijn vestiging te Clydebank in Schotland.

Bij de eerste versie, de "Mk. 1" was de naald voorzien van 4 groeven die voor extra stevigheid zorgden. Toen bleek dat er enorme hoeveelheden wapens nodig gingen zijn om het Britse leger te bewapenen voor de Tweede Wereldoorlog, voerde men in 1940 de vereenvoudigde No.4 MKII bajonet in. Qua contouren nog steeds identiek aan de MK I maar ditmaal zonder groeven in het lemmet. Hierdoor werd het productieproces sterk verkort. Van dit 2de type zjin er meer dan 3 miljoen stuks gemaakt.

Bij het zoeken naar nog meer manieren tot vereenvoudiging besloot men om de bajonet niet langer uit één stuk metaal te frezen maar uit 2 aparte delen. Na het afzonderlijk vervaardigen van de loopring (de huls) en het lemmet laste men deze tesamen om zo tot de bajonet No. 4 MK II* te komen. Hiervan werden er ongeveer een miljoen gemaakt, allemaal in Groot-Brittanië.

Het allerlaatste model, ingevoerd in 1943 onder de naam bajonet No.4 MK III, was een wel erg vereenvoudigde en ruw gemaakte versie van de No. 4 MK I. Het is duidelijk te zien dat de oorlog en de bijhordende schaarste ook hun tol eisten bij de Britse troepen. Alle 196000 stuks van deze No. 4 MK III's werden gemaakt door Joseph Lucas Ltd. in Birmingham. Daar waar de eerdere types van de No. 4 bajonet nog uit gefreesde onderdelen bestonden, werd de Mark III gemaakt uit 7 aaneengelaste plaatjes waaraan men de naald vast laste.

Net zoals er verschillende versies van de No. 4 bajonet zijn, bestaan er ook 4 varianten van schedes. Het eerste model was een conisch buisje, voorzien van een gat om water af te voeren onderaan een bolletje ter afsluiting. De tweede variant was een recht buisje, niet langer conisch, met onderaan een simpele stop in plaats van de moeilijker te maken bol. Van dit tweede model bestaat er ook een plastic versie. De laatste, vierde variant, is een puur uit plastic gegoten schede, ontwikkeld en gemaakt door de Amerikaanse firma Victory Plastics. Alle exemplaren van deze laatste, zeldzamere, variant zijn gemaakt door de firma Joseph Lucas Ltd. uit Birmingham.

Door het grote gelijkenis tussen de zeldzamere (en veel duurdere) No. 4 MK I en de MK II, duiken er steeds meer vervalsingen op. Hiervoor neemt men een MK II bajonet, dus met lemmet zonder groeven, en freest er 4 groeven in zodat er bijna geen onderscheid meer is met de MK I.

Ondanks zijn eenvoud was de No. 4 bajonet een zeer degelijk steekwapen wanneer ze op het geweer geplaatst was. Los was ze echter nagenoeg nutteloos aangezien er dan niet meer mee gestoken en sowieso niet mee gesneden kon worden. Om toch voor andere mogelijkheden te zorgen, voegde men een bajonethouder toe aan de steel van de Britse "Entrenching Tool" of loopgraafschup.

Bekende producenten :

Baird Engineering Co., Noord-Ierland
Crown Corporation Small Arms ltd
Howard & Bullough Co., Groot-Brittanië
Joseph Lucas Ltd., Groot-Brittanië
Lewisham Engineering, Groot-Brittanië
Long Branch, Canada
Prince-Smith, Stells & Co., Groot-Brittanië
Singer Manufacturing, Schotland
Savage Stevens Co., Massachusetts, Verenigde Staten

Foto's :


Het verschil tussen het lemmet van de MK I, dus met de 4 groeven, is duidelijk zichtbaar in vergelijking met dit exemplaar van het 2de type.

Voorbeeld van een No. 4 MK II op de steel van een loopgraafschup. (Coll. L. Reniers)
 
Detailopname van de bajonethouder op de steel van de loopgraafschop. (Coll. L. Reniers)  
 
 

 

© www.bajonet.be